Thị trường đang được “thanh lọc” nhưng gốc rễ vẫn chưa bị nhổ tận: Pháp luật thiếu răn đe hay thực thi còn hời hợt?
Trong nhiều năm qua, tình trạng hàng giả, thuốc giả, thực phẩm giả vẫn len lỏi trong mọi ngõ ngách của thị trường Việt Nam. Dù đã có hàng loạt chiến dịch kiểm tra, truy quét và xử phạt, nhưng thực tế cho thấy các sản phẩm kém chất lượng vẫn trôi nổi công khai, thậm chí len lỏi cả vào những chuỗi cửa hàng lớn, siêu thị và nhà thuốc uy tín.
Công ty trách nhiệm hữu hạn Nestlé Việt Nam, khu công nghiệp Biên Hòa 2, tỉnh Đồng Nai.
Quảng cáo sản phẩm sai( Hình ảnh báo Nhân dân)
Điều đáng nói là không ít trong số những mặt hàng này đến từ các công ty có tên tuổi, có thương hiệu, có đăng ký kinh doanh hợp pháp. Vậy tại sao hệ thống quản lý nhà nước lại để tình trạng này kéo dài suốt hàng thập kỷ?
Pháp luật có nhưng thực thi chưa nghiêm
Hệ thống pháp luật Việt Nam không thiếu những quy định về phòng chống hàng giả, hàng nhái, sản phẩm kém chất lượng. Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Chất lượng sản phẩm, Luật An toàn thực phẩm, Bộ luật Hình sự… đều có những điều khoản xử phạt rất rõ ràng. Tuy nhiên, việc thực thi pháp luật lại là một câu chuyện khác.
Không ít vụ việc chỉ dừng lại ở mức xử phạt hành chính, khiến hành vi vi phạm trở thành “chi phí vận hành” của doanh nghiệp. Các vụ xử lý hình sự lại hiếm hoi, chưa đủ sức răn đe.
Lực lượng kiểm tra còn mỏng, cơ chế phối hợp chồng chéo
Việc phát hiện và xử lý hàng giả đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng quản lý thị trường, công an kinh tế, thanh tra chuyên ngành, hải quan, y tế... Tuy nhiên, các cơ quan này nhiều khi còn hoạt động rời rạc, thiếu cơ chế phối hợp đồng bộ.
Lực lượng kiểm tra ở tuyến cơ sở cũng gặp khó khăn do thiếu nhân sự, thiếu phương tiện kỹ thuật, trong khi đối tượng làm hàng giả ngày càng tinh vi.
Thị trường giả mạo quá lớn, nhu cầu tiêu dùng dễ dãi
Một yếu tố không thể bỏ qua là chính sự dễ dãi của người tiêu dùng cũng góp phần tiếp tay cho hàng giả sống khỏe. Tâm lý “rẻ là mua”, ít kiểm tra nguồn gốc, không quét mã QR khiến hàng kém chất lượng có đất sống.
Nhiều doanh nghiệp vì lợi nhuận mà tiếp tay cho hàng giả – từ khâu nhập nguyên liệu, sản xuất sai tiêu chuẩn, đến dán nhãn mác giả mạo các thương hiệu nổi tiếng.
Cần nhìn thẳng và hành động quyết liệt
Hiện nay, chiến dịch thanh lọc thị trường đang được đẩy mạnh, với sự vào cuộc của nhiều cơ quan chức năng. Tuy nhiên, nếu không đi đến tận cùng, không truy trách nhiệm người đứng đầu, thì những cuộc truy quét chỉ như “gãi ngứa”.
Đã đến lúc cần siết lại toàn bộ quy trình cấp phép, kiểm tra và xử lý. Đặc biệt, phải nâng khung hình phạt đối với những vi phạm nghiêm trọng – không chỉ phạt tiền mà cần rút giấy phép vĩnh viễn và truy tố hình sự.
Tổng hợp chứng cứ hàng giả – Thị trường vẫn nhức nhối (Từ đầu năm 2025)
- Nhiều vụ việc lớn bị triệt phá: Sữa giả, thực phẩm chức năng giả, thuốc giả, mỹ phẩm giả bị phát hiện tại nhiều tỉnh thành. Tang vật thu giữ hơn 100 tấn hàng hóa, hàng chục nghìn lon sữa, 62.000 gói thuốc giả.
- Thủ đoạn ngày càng tinh vi: Lập công ty bình phong, trộn hàng thật – giả, quảng cáo người nổi tiếng, tự công bố sản phẩm… để qua mặt kiểm tra.
- Cấu kết có tổ chức, xuyên tỉnh: Nhiều vụ án có dấu hiệu liên kết giữa doanh nghiệp – kế toán – nhà máy – chuỗi phân phối.
- Số liệu thống kê: Chỉ trong 4 tháng đầu năm 2025, đã phát hiện hơn 34.000 vụ vi phạm, khởi tố gần 1.400 vụ án, xử lý trên 2.100 đối tượng.
Dư luận cũng đang đặc biệt quan tâm đến việc nhiều người nổi tiếng, nghệ sĩ có tầm ảnh hưởng đã từng trực tiếp quảng bá cho các sản phẩm sau này bị phát hiện là hàng giả, kém chất lượng. Mặc dù gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với người tiêu dùng và góp phần làm gia tăng độ tin cậy sai lệch về sản phẩm, đến nay vẫn chưa thấy cơ quan chức năng công bố biện pháp xử lý trách nhiệm đối với những cá nhân này. Điều này càng làm tăng sự hoài nghi của công chúng về tính công bằng và nghiêm minh của pháp luật trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng một cách triệt để.
Nhiều người tiêu dùng kỳ vọng rằng trong thời gian tới, cùng với việc xử lý doanh nghiệp vi phạm, cơ quan chức năng cũng sẽ có hình thức chế tài rõ ràng đối với những cá nhân, tổ chức lợi dụng uy tín cá nhân để tiếp tay cho hành vi gian lận thương mại. Không thể tiếp tục tồn tại tình trạng nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật rồi "rút lui êm đẹp" mà không chịu bất kỳ trách nhiệm pháp lý hay đạo đức nào. Đây không chỉ là vấn đề pháp luật, mà còn là câu hỏi về lòng tin xã hội và đạo đức công dân trong thời đại truyền thông chi phối nhận thức tiêu dùng.
HÀ LÊ
Anh Nguyễn Phú Hoành
15/06/2025 18:49:07Người dùng
Vì sao hàng giả, thuốc giả, thực phẩm giả vẫn tồn tại dai dẳng suốt nhiều năm qua?
Trong nhiều năm qua, tình trạng hàng giả, thuốc giả, thực phẩm giả vẫn len lỏi trong mọi ngõ ngách của thị trường Việt Nam. Dù đã có hàng loạt chiến dịch kiểm tra, truy quét và xử phạt, nhưng thực tế cho thấy các sản phẩm kém chất lượng vẫn trôi nổi công khai, thậm chí len lỏi cả vào những chuỗi cửa hàng lớn, siêu thị và nhà thuốc uy tín.
Quảng cáo sản phẩm sai( Hình ảnh báo Nhân dân)
Điều đáng nói là không ít trong số những mặt hàng này đến từ các công ty có tên tuổi, có thương hiệu, có đăng ký kinh doanh hợp pháp. Vậy tại sao hệ thống quản lý nhà nước lại để tình trạng này kéo dài suốt hàng thập kỷ?
Pháp luật có nhưng thực thi chưa nghiêm
Hệ thống pháp luật Việt Nam không thiếu những quy định về phòng chống hàng giả, hàng nhái, sản phẩm kém chất lượng. Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Luật Chất lượng sản phẩm, Luật An toàn thực phẩm, Bộ luật Hình sự… đều có những điều khoản xử phạt rất rõ ràng. Tuy nhiên, việc thực thi pháp luật lại là một câu chuyện khác.
Không ít vụ việc chỉ dừng lại ở mức xử phạt hành chính, khiến hành vi vi phạm trở thành “chi phí vận hành” của doanh nghiệp. Các vụ xử lý hình sự lại hiếm hoi, chưa đủ sức răn đe.
Lực lượng kiểm tra còn mỏng, cơ chế phối hợp chồng chéo
Việc phát hiện và xử lý hàng giả đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng quản lý thị trường, công an kinh tế, thanh tra chuyên ngành, hải quan, y tế... Tuy nhiên, các cơ quan này nhiều khi còn hoạt động rời rạc, thiếu cơ chế phối hợp đồng bộ.
Lực lượng kiểm tra ở tuyến cơ sở cũng gặp khó khăn do thiếu nhân sự, thiếu phương tiện kỹ thuật, trong khi đối tượng làm hàng giả ngày càng tinh vi.
Thị trường giả mạo quá lớn, nhu cầu tiêu dùng dễ dãi
Một yếu tố không thể bỏ qua là chính sự dễ dãi của người tiêu dùng cũng góp phần tiếp tay cho hàng giả sống khỏe. Tâm lý “rẻ là mua”, ít kiểm tra nguồn gốc, không quét mã QR khiến hàng kém chất lượng có đất sống.
Nhiều doanh nghiệp vì lợi nhuận mà tiếp tay cho hàng giả – từ khâu nhập nguyên liệu, sản xuất sai tiêu chuẩn, đến dán nhãn mác giả mạo các thương hiệu nổi tiếng.
Cần nhìn thẳng và hành động quyết liệt
Hiện nay, chiến dịch thanh lọc thị trường đang được đẩy mạnh, với sự vào cuộc của nhiều cơ quan chức năng. Tuy nhiên, nếu không đi đến tận cùng, không truy trách nhiệm người đứng đầu, thì những cuộc truy quét chỉ như “gãi ngứa”.
Đã đến lúc cần siết lại toàn bộ quy trình cấp phép, kiểm tra và xử lý. Đặc biệt, phải nâng khung hình phạt đối với những vi phạm nghiêm trọng – không chỉ phạt tiền mà cần rút giấy phép vĩnh viễn và truy tố hình sự.
Tổng hợp chứng cứ hàng giả – Thị trường vẫn nhức nhối (Từ đầu năm 2025)
Dư luận cũng đang đặc biệt quan tâm đến việc nhiều người nổi tiếng, nghệ sĩ có tầm ảnh hưởng đã từng trực tiếp quảng bá cho các sản phẩm sau này bị phát hiện là hàng giả, kém chất lượng. Mặc dù gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với người tiêu dùng và góp phần làm gia tăng độ tin cậy sai lệch về sản phẩm, đến nay vẫn chưa thấy cơ quan chức năng công bố biện pháp xử lý trách nhiệm đối với những cá nhân này. Điều này càng làm tăng sự hoài nghi của công chúng về tính công bằng và nghiêm minh của pháp luật trong việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng một cách triệt để.
Nhiều người tiêu dùng kỳ vọng rằng trong thời gian tới, cùng với việc xử lý doanh nghiệp vi phạm, cơ quan chức năng cũng sẽ có hình thức chế tài rõ ràng đối với những cá nhân, tổ chức lợi dụng uy tín cá nhân để tiếp tay cho hành vi gian lận thương mại. Không thể tiếp tục tồn tại tình trạng nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật rồi "rút lui êm đẹp" mà không chịu bất kỳ trách nhiệm pháp lý hay đạo đức nào. Đây không chỉ là vấn đề pháp luật, mà còn là câu hỏi về lòng tin xã hội và đạo đức công dân trong thời đại truyền thông chi phối nhận thức tiêu dùng.
HÀ LÊ