Luật Quản lý thuế và các quy định thuế mới trong năm 2025 đã có nhiều thay đổi lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến việc đăng ký và vận hành của hộ kinh doanh. Bài viết sau giúp các hộ kinh doanh lựa chọn ngành nghề phù hợp để hoạt động hiệu quả và đúng quy định pháp luật.
1. Doanh thu dưới 200 triệu/năm được miễn thuế
Luật thuế mới quy định hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu đồng/năm trở xuống sẽ được miễn hoàn toàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Đây là cơ hội thuận lợi cho các ngành nghề có quy mô nhỏ, ít chi phí đầu tư ban đầu như bán hàng online, dịch vụ cá nhân, hàng lưu niệm, thực phẩm chế biến sẵn.
2. Từ 2026, bỏ hình thức thuế khoán, chuyển sang kê khai
Một điểm thay đổi lớn là từ 01/01/2026, toàn bộ hộ kinh doanh đều phải chuyển sang phương pháp kê khai thuế, không còn áp dụng thuế khoán như trước. Với những hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm, việc áp dụng kê khai sẽ kèm theo nghĩa vụ sử dụng hóa đơn điện tử và máy tính tiền.
Do đó, khi chọn ngành nghề, hộ kinh doanh nên cân nhắc quy mô hoạt động để tránh vượt ngưỡng doanh thu gây áp lực quản lý thuế.
3. Thanh toán không dùng tiền mặt và hóa đơn điện tử
Từ 01/07/2025, các khoản thanh toán từ 5 triệu đồng trở lên bắt buộc phải thực hiện qua kênh không dùng tiền mặt để được công nhận là chi phí hợp lý và được khấu trừ thuế.
Ngành nghề có nhiều giao dịch lớn hoặc phải xuất hóa đơn thường xuyên sẽ cần trang bị hệ thống phần mềm hóa đơn điện tử. Hộ kinh doanh nhỏ nên ưu tiên các ngành nghề ít hóa đơn hoặc thanh toán trực tiếp để giảm gánh nặng quản lý.
4. Ngành nghề có điều kiện cần giấy phép kèm theo
Theo Nghị định 168/2025/NĐ-CP, một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện như: dược phẩm, thực phẩm, karaoke, xây dựng, vận tải… phải có giấy phép hành nghề hoặc chứng chỉ chuyên môn khi đăng ký hộ kinh doanh.
Vì vậy, nếu không muốn thủ tục phức tạp, hộ kinh doanh nên lựa chọn ngành nghề không thuộc nhóm có điều kiện, như: bán hàng hóa thông thường, ăn uống nhỏ, phụ kiện, dịch vụ cá nhân.
5. Gợi ý lựa chọn ngành nghề phù hợp
- Doanh thu ≤ 200 triệu: bán lẻ nhỏ, ăn uống vỉa hè, dịch vụ tại nhà.
- Doanh thu ≤ 1 tỷ: dịch vụ cơ khí, điện nước, sửa chữa, kinh doanh cửa hàng.
- Không cần hóa đơn điện tử: ngành có giao dịch nhỏ lẻ, khách hàng cá nhân.
- Đăng ký đơn giản: ngành không thuộc nhóm kinh doanh có điều kiện.
Luật thuế 2025 đã thay đổi căn bản cách thức vận hành của hộ kinh doanh. Việc lựa chọn ngành nghề phù hợp sẽ giúp hộ tiết kiệm thuế, đơn giản thủ tục và tránh các rủi ro pháp lý trong quá trình hoạt động.
Để tránh nhầm lẫn và bị xử phạt, người dân nên tìm hiểu kỹ các quy định mới hoặc tham khảo ý kiến tư vấn trước khi đăng ký hộ kinh doanh.
6. Người bán hàng tại chợ – có ki-ốt, có thuế đất nhưng chưa đăng ký kinh doanh
Hiện nay, tại nhiều chợ đầu mối và chợ dân sinh, nhiều người dân thuê ki-ốt để bán hàng hóa như nông sản, trái cây, thực phẩm theo hình thức ăn theo đầu tấn hoặc thỏa thuận miệng với chủ hàng. Phần lớn trong số này chưa từng đăng ký hộ kinh doanh, chưa nộp thuế thu nhập cá nhân hay thuế GTGT, mặc dù vẫn đóng tiền thuê mặt bằng hoặc thuê đất chợ (có hóa đơn, biên lai của Ban quản lý chợ).
Theo Luật Thuế 2025, các đối tượng này sẽ được cơ quan thuế rà soát và hướng dẫn đăng ký hộ kinh doanh, đồng thời xác định nghĩa vụ thuế tương ứng theo doanh thu thực tế hoặc mức khoán (trong giai đoạn chuyển tiếp). Việc chưa đăng ký kinh doanh có thể bị xử phạt hành chính và truy thu thuế nếu bị phát hiện.
Để đảm bảo quyền lợi, người đang kinh doanh tại ki-ốt chợ nên chủ động làm thủ tục đăng ký hộ kinh doanh, kê khai thu nhập và xin cấp mã số thuế. Khi đã chính danh, các hộ này sẽ có điều kiện tiếp cận các chính sách hỗ trợ, vay vốn ưu đãi hoặc giảm thuế nếu nằm trong diện doanh thu thấp.
7. Người chưa từng đăng ký kinh doanh, chưa nộp thuế – có bị truy thu không?
Theo quy định tại Luật Quản lý thuế sửa đổi năm 2025 và các văn bản hướng dẫn kèm theo, trường hợp cá nhân, hộ gia đình đã hoạt động kinh doanh trong thực tế nhưng chưa đăng ký kinh doanh và chưa kê khai thuế, khi bị cơ quan thuế phát hiện sẽ bị xử lý theo nguyên tắc:
- Truy thu đầy đủ các khoản thuế phải nộp tính từ thời điểm xác định có phát sinh hoạt động kinh doanh.
- Bị xử phạt hành chính do vi phạm quy định về đăng ký thuế và kê khai thuế lần đầu.
- Nếu người nộp thuế tự giác khai báo trước khi bị kiểm tra, có thể được xem xét miễn hoặc giảm mức xử phạt.
Mức phạt theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP (được sửa đổi năm 2025) đối với hành vi không đăng ký thuế dao động từ 1 triệu đến 7 triệu đồng tùy mức độ và thời gian vi phạm. Đồng thời, hộ kinh doanh có thể bị truy thu thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, lệ phí môn bài của các năm trước.
Tuy nhiên, cơ quan thuế khuyến khích người dân chủ động kê khai và đăng ký hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển tiếp từ năm 2025–2026. Nếu thực hiện sớm, các trường hợp vi phạm nhẹ có thể được hướng dẫn điều chỉnh, không áp dụng hình thức xử lý nặng.
Do đó, những người đang kinh doanh nhưng chưa đăng ký cần sớm làm thủ tục hợp pháp hóa hoạt động để tránh rủi ro về pháp lý và được hưởng các chính sách hỗ trợ thuế hiện hành.
HÀ LÊ
Theo dõi thoinetso.vn để tiếp tục cập nhật các chính sách pháp luật kinh tế – tài chính – doanh nghiệp mới nhất!
Lê Thảo Nguyên
11/07/2025 12:31:05Người dùng
LUẬT THUẾ 2025: HỘ KINH DOANH CẦN LƯU Ý GÌ KHI ĐĂNG KÝ NGÀNH NGHỀ?
1. Doanh thu dưới 200 triệu/năm được miễn thuế
Luật thuế mới quy định hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu đồng/năm trở xuống sẽ được miễn hoàn toàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Đây là cơ hội thuận lợi cho các ngành nghề có quy mô nhỏ, ít chi phí đầu tư ban đầu như bán hàng online, dịch vụ cá nhân, hàng lưu niệm, thực phẩm chế biến sẵn.
2. Từ 2026, bỏ hình thức thuế khoán, chuyển sang kê khai
Một điểm thay đổi lớn là từ 01/01/2026, toàn bộ hộ kinh doanh đều phải chuyển sang phương pháp kê khai thuế, không còn áp dụng thuế khoán như trước. Với những hộ có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm, việc áp dụng kê khai sẽ kèm theo nghĩa vụ sử dụng hóa đơn điện tử và máy tính tiền.
Do đó, khi chọn ngành nghề, hộ kinh doanh nên cân nhắc quy mô hoạt động để tránh vượt ngưỡng doanh thu gây áp lực quản lý thuế.
3. Thanh toán không dùng tiền mặt và hóa đơn điện tử
Từ 01/07/2025, các khoản thanh toán từ 5 triệu đồng trở lên bắt buộc phải thực hiện qua kênh không dùng tiền mặt để được công nhận là chi phí hợp lý và được khấu trừ thuế.
Ngành nghề có nhiều giao dịch lớn hoặc phải xuất hóa đơn thường xuyên sẽ cần trang bị hệ thống phần mềm hóa đơn điện tử. Hộ kinh doanh nhỏ nên ưu tiên các ngành nghề ít hóa đơn hoặc thanh toán trực tiếp để giảm gánh nặng quản lý.
4. Ngành nghề có điều kiện cần giấy phép kèm theo
Theo Nghị định 168/2025/NĐ-CP, một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện như: dược phẩm, thực phẩm, karaoke, xây dựng, vận tải… phải có giấy phép hành nghề hoặc chứng chỉ chuyên môn khi đăng ký hộ kinh doanh.
Vì vậy, nếu không muốn thủ tục phức tạp, hộ kinh doanh nên lựa chọn ngành nghề không thuộc nhóm có điều kiện, như: bán hàng hóa thông thường, ăn uống nhỏ, phụ kiện, dịch vụ cá nhân.
5. Gợi ý lựa chọn ngành nghề phù hợp
- Doanh thu ≤ 200 triệu: bán lẻ nhỏ, ăn uống vỉa hè, dịch vụ tại nhà.
- Doanh thu ≤ 1 tỷ: dịch vụ cơ khí, điện nước, sửa chữa, kinh doanh cửa hàng.
- Không cần hóa đơn điện tử: ngành có giao dịch nhỏ lẻ, khách hàng cá nhân.
- Đăng ký đơn giản: ngành không thuộc nhóm kinh doanh có điều kiện.
Luật thuế 2025 đã thay đổi căn bản cách thức vận hành của hộ kinh doanh. Việc lựa chọn ngành nghề phù hợp sẽ giúp hộ tiết kiệm thuế, đơn giản thủ tục và tránh các rủi ro pháp lý trong quá trình hoạt động.
Để tránh nhầm lẫn và bị xử phạt, người dân nên tìm hiểu kỹ các quy định mới hoặc tham khảo ý kiến tư vấn trước khi đăng ký hộ kinh doanh.
6. Người bán hàng tại chợ – có ki-ốt, có thuế đất nhưng chưa đăng ký kinh doanh
Hiện nay, tại nhiều chợ đầu mối và chợ dân sinh, nhiều người dân thuê ki-ốt để bán hàng hóa như nông sản, trái cây, thực phẩm theo hình thức ăn theo đầu tấn hoặc thỏa thuận miệng với chủ hàng. Phần lớn trong số này chưa từng đăng ký hộ kinh doanh, chưa nộp thuế thu nhập cá nhân hay thuế GTGT, mặc dù vẫn đóng tiền thuê mặt bằng hoặc thuê đất chợ (có hóa đơn, biên lai của Ban quản lý chợ).
Theo Luật Thuế 2025, các đối tượng này sẽ được cơ quan thuế rà soát và hướng dẫn đăng ký hộ kinh doanh, đồng thời xác định nghĩa vụ thuế tương ứng theo doanh thu thực tế hoặc mức khoán (trong giai đoạn chuyển tiếp). Việc chưa đăng ký kinh doanh có thể bị xử phạt hành chính và truy thu thuế nếu bị phát hiện.
Để đảm bảo quyền lợi, người đang kinh doanh tại ki-ốt chợ nên chủ động làm thủ tục đăng ký hộ kinh doanh, kê khai thu nhập và xin cấp mã số thuế. Khi đã chính danh, các hộ này sẽ có điều kiện tiếp cận các chính sách hỗ trợ, vay vốn ưu đãi hoặc giảm thuế nếu nằm trong diện doanh thu thấp.
7. Người chưa từng đăng ký kinh doanh, chưa nộp thuế – có bị truy thu không?
Theo quy định tại Luật Quản lý thuế sửa đổi năm 2025 và các văn bản hướng dẫn kèm theo, trường hợp cá nhân, hộ gia đình đã hoạt động kinh doanh trong thực tế nhưng chưa đăng ký kinh doanh và chưa kê khai thuế, khi bị cơ quan thuế phát hiện sẽ bị xử lý theo nguyên tắc:
- Truy thu đầy đủ các khoản thuế phải nộp tính từ thời điểm xác định có phát sinh hoạt động kinh doanh.
- Bị xử phạt hành chính do vi phạm quy định về đăng ký thuế và kê khai thuế lần đầu.
- Nếu người nộp thuế tự giác khai báo trước khi bị kiểm tra, có thể được xem xét miễn hoặc giảm mức xử phạt.
Mức phạt theo Nghị định 125/2020/NĐ-CP (được sửa đổi năm 2025) đối với hành vi không đăng ký thuế dao động từ 1 triệu đến 7 triệu đồng tùy mức độ và thời gian vi phạm. Đồng thời, hộ kinh doanh có thể bị truy thu thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân, lệ phí môn bài của các năm trước.
Tuy nhiên, cơ quan thuế khuyến khích người dân chủ động kê khai và đăng ký hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển tiếp từ năm 2025–2026. Nếu thực hiện sớm, các trường hợp vi phạm nhẹ có thể được hướng dẫn điều chỉnh, không áp dụng hình thức xử lý nặng.
Do đó, những người đang kinh doanh nhưng chưa đăng ký cần sớm làm thủ tục hợp pháp hóa hoạt động để tránh rủi ro về pháp lý và được hưởng các chính sách hỗ trợ thuế hiện hành.
HÀ LÊ
Theo dõi thoinetso.vn để tiếp tục cập nhật các chính sách pháp luật kinh tế – tài chính – doanh nghiệp mới nhất!