Thuế giá trị gia tăng (GTGT) là loại thuế gián thu phổ biến tại Việt Nam, được tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ tại từng khâu sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng. Theo Luật thuế GTGT sửa đổi có hiệu lực từ ngày 1 tháng 7 năm 2025, nhiều quy định được cập nhật, song bản chất của loại thuế này vẫn không thay đổi: người tiêu dùng cuối cùng mới là đối tượng phải gánh chịu toàn bộ khoản thuế, trong khi doanh nghiệp chỉ đóng vai trò thu hộ cho nhà nước.
Doanh nghiệp không thực sự "chịu thuế"
Cơ chế tính thuế GTGT hiện hành dựa trên nguyên tắc khấu trừ giữa thuế đầu vào và thuế đầu ra. Cụ thể, thuế phải nộp được xác định theo công thức:
Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra - Thuế GTGT đầu vào
Trong đó, thuế đầu vào là khoản thuế mà doanh nghiệp đã trả khi mua nguyên vật liệu, hàng hóa, dịch vụ phục vụ sản xuất kinh doanh; còn thuế đầu ra là khoản thuế tính trên giá bán sản phẩm hoặc dịch vụ cung cấp ra thị trường.
Với hệ thống hóa đơn đầy đủ, doanh nghiệp hoàn toàn được khấu trừ thuế đầu vào và thuế đầu ra đều được cộng trực tiếp vào giá bán. Nói cách khác, doanh nghiệp không phải chịu chi phí thuế, mà chuyển hoàn toàn gánh nặng đó sang người mua hàng hoặc người sử dụng dịch vụ.
Ví dụ minh họa rõ ràng
Một doanh nghiệp mua nguyên vật liệu với giá 100 triệu đồng, thuế GTGT đầu vào là 10 triệu đồng (thuế suất 10 phần trăm). Khi bán thành phẩm ra thị trường với giá 200 triệu đồng, thuế GTGT đầu ra là 20 triệu đồng. Như vậy, số thuế thực tế doanh nghiệp phải nộp chỉ là 10 triệu đồng, được xác định từ chênh lệch giữa đầu ra và đầu vào.
Tuy nhiên, người tiêu dùng sẽ phải trả tổng cộng 220 triệu đồng, bao gồm cả thuế. Điều đó có nghĩa là khoản thuế 20 triệu đồng mà doanh nghiệp kê khai thực chất là do người mua thanh toán, còn doanh nghiệp chỉ thu hộ và nộp lại cho nhà nước.
Người tiêu dùng mới là người chịu thiệt
Khác với doanh nghiệp, người tiêu dùng không có hóa đơn đầu vào để khấu trừ, cũng không có quyền hoàn thuế. Khi mua hàng hóa, dịch vụ, mọi khoản thuế GTGT đều đã được cộng vào giá bán mà họ phải thanh toán. Dù trên hóa đơn có thể hiện riêng hay không, thì phần thuế này vẫn nằm trong giá trị mà người mua phải trả.
Chẳng hạn, khi mua một chai nước ngọt với giá 11 nghìn đồng, người tiêu dùng thực chất đã đóng một nghìn đồng tiền thuế GTGT, mà không hề nhận ra nếu không xem kỹ hóa đơn.
Góc nhìn chuyên gia
Theo Tiến sĩ Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế thuộc Học viện Tài chính: “Thuế GTGT là loại thuế gián thu. Về bản chất, người tiêu dùng cuối cùng là người gánh toàn bộ thuế. Doanh nghiệp chỉ thu hộ rồi nộp lại cho Nhà nước.”
Cùng quan điểm, Tiến sĩ Nguyễn Đức Độ cho rằng: “Đối với doanh nghiệp có đủ điều kiện kế toán và hóa đơn, thuế GTGT gần như trung lập, không ảnh hưởng đến lợi nhuận. Người mua mới là người thực sự chi trả khoản thuế này.”
Việc hiểu đúng về bản chất của thuế GTGT sẽ giúp người tiêu dùng có cái nhìn đầy đủ hơn trong việc quản lý chi tiêu, đồng thời biết yêu cầu hóa đơn khi mua sắm để bảo vệ quyền lợi. Trong khi doanh nghiệp có thể khấu trừ và kê khai thuế, thì người tiêu dùng lại là đối tượng thực sự “móc hầu bao” để nộp thuế vào ngân sách nhà nước thông qua mỗi sản phẩm hay dịch vụ họ sử dụng.
Chính vì vậy, khi bàn đến chính sách thuế GTGT, cần xác định rõ đâu là chủ thể thực sự chịu ảnh hưởng, từ đó xây dựng chính sách thuế công bằng, hợp lý và minh bạch hơn trong tương lai.
Chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích!
#Thuế_GTGT #Người_tiêu_dùng #Kinh_tế #Báo_chí_kinh_tế #Luật_Thuế_2025
TVPL: Hà Lê
Mạnh Ngọc Hùng
02/08/2025 20:28:48Người dùng
AI LÀ NGƯỜI THỰC SỰ “ĐÓNG THUẾ” GIÁ TRỊ GIA TĂNG?
Doanh nghiệp không thực sự "chịu thuế"
Cơ chế tính thuế GTGT hiện hành dựa trên nguyên tắc khấu trừ giữa thuế đầu vào và thuế đầu ra. Cụ thể, thuế phải nộp được xác định theo công thức:
Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra - Thuế GTGT đầu vào
Trong đó, thuế đầu vào là khoản thuế mà doanh nghiệp đã trả khi mua nguyên vật liệu, hàng hóa, dịch vụ phục vụ sản xuất kinh doanh; còn thuế đầu ra là khoản thuế tính trên giá bán sản phẩm hoặc dịch vụ cung cấp ra thị trường.
Với hệ thống hóa đơn đầy đủ, doanh nghiệp hoàn toàn được khấu trừ thuế đầu vào và thuế đầu ra đều được cộng trực tiếp vào giá bán. Nói cách khác, doanh nghiệp không phải chịu chi phí thuế, mà chuyển hoàn toàn gánh nặng đó sang người mua hàng hoặc người sử dụng dịch vụ.
Ví dụ minh họa rõ ràng
Một doanh nghiệp mua nguyên vật liệu với giá 100 triệu đồng, thuế GTGT đầu vào là 10 triệu đồng (thuế suất 10 phần trăm). Khi bán thành phẩm ra thị trường với giá 200 triệu đồng, thuế GTGT đầu ra là 20 triệu đồng. Như vậy, số thuế thực tế doanh nghiệp phải nộp chỉ là 10 triệu đồng, được xác định từ chênh lệch giữa đầu ra và đầu vào.
Tuy nhiên, người tiêu dùng sẽ phải trả tổng cộng 220 triệu đồng, bao gồm cả thuế. Điều đó có nghĩa là khoản thuế 20 triệu đồng mà doanh nghiệp kê khai thực chất là do người mua thanh toán, còn doanh nghiệp chỉ thu hộ và nộp lại cho nhà nước.
Người tiêu dùng mới là người chịu thiệt
Khác với doanh nghiệp, người tiêu dùng không có hóa đơn đầu vào để khấu trừ, cũng không có quyền hoàn thuế. Khi mua hàng hóa, dịch vụ, mọi khoản thuế GTGT đều đã được cộng vào giá bán mà họ phải thanh toán. Dù trên hóa đơn có thể hiện riêng hay không, thì phần thuế này vẫn nằm trong giá trị mà người mua phải trả.
Chẳng hạn, khi mua một chai nước ngọt với giá 11 nghìn đồng, người tiêu dùng thực chất đã đóng một nghìn đồng tiền thuế GTGT, mà không hề nhận ra nếu không xem kỹ hóa đơn.
Góc nhìn chuyên gia
Theo Tiến sĩ Đinh Trọng Thịnh, chuyên gia kinh tế thuộc Học viện Tài chính: “Thuế GTGT là loại thuế gián thu. Về bản chất, người tiêu dùng cuối cùng là người gánh toàn bộ thuế. Doanh nghiệp chỉ thu hộ rồi nộp lại cho Nhà nước.”
Cùng quan điểm, Tiến sĩ Nguyễn Đức Độ cho rằng: “Đối với doanh nghiệp có đủ điều kiện kế toán và hóa đơn, thuế GTGT gần như trung lập, không ảnh hưởng đến lợi nhuận. Người mua mới là người thực sự chi trả khoản thuế này.”
Việc hiểu đúng về bản chất của thuế GTGT sẽ giúp người tiêu dùng có cái nhìn đầy đủ hơn trong việc quản lý chi tiêu, đồng thời biết yêu cầu hóa đơn khi mua sắm để bảo vệ quyền lợi. Trong khi doanh nghiệp có thể khấu trừ và kê khai thuế, thì người tiêu dùng lại là đối tượng thực sự “móc hầu bao” để nộp thuế vào ngân sách nhà nước thông qua mỗi sản phẩm hay dịch vụ họ sử dụng.
Chính vì vậy, khi bàn đến chính sách thuế GTGT, cần xác định rõ đâu là chủ thể thực sự chịu ảnh hưởng, từ đó xây dựng chính sách thuế công bằng, hợp lý và minh bạch hơn trong tương lai.
Chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích!
#Thuế_GTGT #Người_tiêu_dùng #Kinh_tế #Báo_chí_kinh_tế #Luật_Thuế_2025
TVPL: Hà Lê